Thông tin doanh nghiệp
Hoạt động bán hàng lưu động bằng xe đẩy, xe máy, xe tự chế… không bị cấm hoàn toàn. Tuy nhiên, pháp luật quy định rõ những hành vi bị cấm như lấn chiếm lòng đường, vỉa hè, sử dụng phương tiện không đảm bảo an toàn hoặc kinh doanh không đúng điều kiện. Vì vậy, xe bán hàng lưu động chỉ hợp pháp khi tuân thủ đầy đủ các quy định về kinh doanh và trật tự đô thị.
Hoạt động bán hàng lưu động chịu sự quản lý của nhiều nhóm quy định như Luật Giao thông đường bộ, Nghị định về xử phạt vi phạm trật tự đô thị và Nghị định cấp phép kinh doanh. Các quy định này hướng dẫn cách dừng đỗ, khu vực được phép bán, yêu cầu về an toàn và giấy phép kinh doanh đối với một số ngành nghề.
Một số hành vi bị cấm gồm buôn bán trên lòng đường; che chắn, chiếm dụng vỉa hè cản trở giao thông; dừng đỗ xe không đúng nơi quy định; sử dụng xe tự chế hoặc xe không đủ điều kiện an toàn. Các hành vi này có thể bị xử phạt hành chính và tịch thu phương tiện tùy mức độ vi phạm.
Xe bán hàng lưu động được phép hoạt động nếu dừng đỗ đúng nơi cho phép, không gây cản trở giao thông, tuân thủ quy định về an toàn, vệ sinh thực phẩm (nếu có) và có đăng ký kinh doanh khi thuộc diện bắt buộc. Một số địa phương còn quy hoạch khu vực bán hàng lưu động theo giờ hoặc theo tuyến cố định.
Để hoạt động hợp pháp, người bán cần đảm bảo đầy đủ điều kiện về đăng ký kinh doanh, vị trí được phép kinh doanh và tiêu chuẩn an toàn – đặc biệt với ngành thực phẩm. Việc tuân thủ không chỉ giúp tránh bị xử phạt mà còn tăng độ tin cậy với khách hàng.
Nếu hoạt động kinh doanh thường xuyên và có doanh thu ổn định, người bán phải đăng ký hộ kinh doanh với mã ngành bán lẻ lưu động. Trường hợp bán nhỏ lẻ, không thường xuyên có thể được miễn đăng ký nhưng vẫn phải tuân thủ các quy định khác liên quan đến địa điểm và trật tự đô thị.
Người bán chỉ được phép hoạt động ở các khu vực không cấm, không nằm trên lòng đường hoặc vỉa hè dành riêng cho người đi bộ. Một số tuyến phố quy hoạch cho phép bán hàng theo khung giờ nhất định. Việc dừng đỗ cần bảo đảm an toàn, không gây ùn tắc.
Kinh doanh thức ăn, nước uống lưu động phải tuân thủ tiêu chuẩn vệ sinh, nguồn gốc nguyên liệu, bảo quản thực phẩm đúng quy định và có giấy xác nhận kiến thức an toàn thực phẩm. Dụng cụ chế biến phải đảm bảo sạch sẽ và không gây nguy cơ mất vệ sinh cho người dùng.
Mức xử phạt phụ thuộc vào loại hành vi vi phạm như chiếm dụng vỉa hè, sử dụng phương tiện không đúng chuẩn hoặc kinh doanh không có giấy phép. Các biện pháp xử phạt có thể bao gồm tiền phạt, tịch thu phương tiện hoặc buộc chấm dứt hoạt động.
Bán hàng trên phần đường dành cho xe hoặc lấn chiếm vỉa hè khiến người đi bộ không có lối đi là hành vi vi phạm. Mức phạt có thể từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng tùy khu vực và mức độ gây cản trở giao thông.
Xe ba gác, xe tự chế không đăng kiểm, xe cải tạo không đúng tiêu chuẩn có thể bị phạt và tịch thu phương tiện. Quy định này nhằm bảo đảm an toàn giao thông và hạn chế các phương tiện gây nguy hiểm.
Nếu thuộc trường hợp phải đăng ký hộ kinh doanh nhưng không đăng ký, người bán có thể bị phạt theo quy định. Ngoài ra, kinh doanh thực phẩm không bảo đảm vệ sinh hoặc không có giấy xác nhận kiến thức an toàn thực phẩm cũng là hành vi bị xử phạt.
Vị trí hoạt động là yếu tố quyết định việc xe bán hàng lưu động có hợp pháp hay không. Dù không bị cấm hoàn toàn, người bán vẫn phải tuân thủ quy hoạch địa phương và các quy định về trật tự đô thị. Một số khu vực được phép hoạt động, nhưng nhiều nơi bị cấm để đảm bảo an toàn giao thông và mỹ quan đô thị.
Các khu vực cấm thường bao gồm lòng đường, cầu, hầm chui, tuyến giao thông chính và những nơi có biển báo cấm dừng đỗ. Vỉa hè được ưu tiên cho người đi bộ nên đa số địa phương hạn chế hoặc cấm bán hàng tại các tuyến trung tâm. Một số điểm du lịch đông người cũng có quy định hạn chế riêng nhằm bảo đảm trật tự.
Nhiều tỉnh, thành phố quy định khu vực được phép bán hàng lưu động theo giờ hoặc theo khung phố đi bộ. Một số chợ tạm, khu dân cư, khu vui chơi ngoài trời có quy hoạch riêng cho xe bán hàng lưu động. Người bán cần theo dõi hướng dẫn từ UBND phường, quận để tránh vi phạm.
Không phải ai bán hàng lưu động cũng bắt buộc phải đăng ký kinh doanh, nhưng nhiều trường hợp vẫn thuộc diện phải đăng ký. Điều này phụ thuộc vào tính chất hoạt động: thường xuyên hay không, có doanh thu ổn định hay không, và ngành nghề có thuộc danh mục cần cấp phép hay không.
Nếu hoạt động bán hàng diễn ra thường xuyên, có tính ổn định và doanh thu rõ ràng, người bán phải đăng ký hộ kinh doanh và sử dụng mã ngành bán lẻ lưu động. Trường hợp kinh doanh đồ ăn, thức uống còn phải có thêm giấy xác nhận về an toàn thực phẩm theo quy định.
Một số hoạt động nhỏ lẻ, không thường xuyên hoặc mang tính chất phụ trợ có thể được miễn đăng ký hộ kinh doanh. Ví dụ như bán hàng vặt theo mùa, bán đồ tự làm số lượng ít, hoặc bán hàng trong phạm vi gia đình nhưng không liên tục. Dù được miễn đăng ký, người bán vẫn phải tuân thủ quy định về vị trí và an toàn.
Kinh doanh lưu động giúp tiết kiệm chi phí mặt bằng và tiếp cận khách hàng linh hoạt, nhưng cũng dễ bị xử phạt nếu không tuân thủ quy định. Việc chủ động chuẩn bị đầy đủ giấy tờ và tuân thủ quy hoạch địa phương sẽ giúp hoạt động bền vững và an toàn hơn.
Chuẩn bị đầy đủ các giấy phép cần thiết nếu thuộc diện phải đăng ký; lựa chọn vị trí bán đúng quy hoạch; tuân thủ quy định về an toàn thực phẩm và an toàn giao thông; trang bị phương tiện bảo hộ, bình chữa cháy mini nếu kinh doanh nấu nướng.
Các lỗi thường gặp gồm dừng đỗ sai nơi quy định, lấn chiếm vỉa hè, không có giấy phép kinh doanh, sử dụng xe tự chế, bán hàng gây cản trở giao thông hoặc xả rác không đúng nơi quy định. Tránh các lỗi này giúp giảm rủi ro bị xử phạt và tăng tính chuyên nghiệp.
Xe bán hàng lưu động không bị cấm hoàn toàn, nhưng việc hoạt động hợp pháp phụ thuộc vào vị trí, phương tiện và giấy phép kinh doanh. Khi hiểu rõ các quy định, người bán có thể kinh doanh an toàn và ổn định hơn. Tuân thủ đúng yêu cầu pháp lý giúp hạn chế rủi ro và tránh các mức phạt liên quan đến xe bán hàng lưu động có bị cấm.
Tùy trường hợp. Nếu hoạt động thường xuyên và có doanh thu ổn định, bạn cần đăng ký hộ kinh doanh. Một số ngành như đồ ăn, thức uống còn yêu cầu giấy xác nhận an toàn thực phẩm.
Có. Hầu hết vỉa hè được quy định cho người đi bộ nên việc lấn chiếm để bán hàng có thể bị phạt tùy theo mức độ ảnh hưởng giao thông.
Không. Xe tự chế, xe không đủ điều kiện kỹ thuật có thể bị xử phạt và tịch thu vì gây nguy hiểm cho giao thông.
Không. Lòng đường dành cho phương tiện giao thông, vì vậy bán hàng tại đây bị coi là cản trở và sẽ bị xử phạt.
Có. Người bán cần giấy xác nhận kiến thức an toàn thực phẩm và phải bảo đảm dụng cụ, quy trình chế biến đúng quy định.
